CÂY CÀ PHÊ VÀ KỸ THUẬT CANH TÁC (Tiếp theo)

4– Triệu chứng thiếu hụt dinh dưỡng ở cây cà phê:

– Thiếu đạm: Cây sinh trưởng, phát triển kém, thấp cây, ít cành, ít chồi mới, lá nhỏ, mép lá chuyển vàng tới vàng úa, bắt đầu từ lá già trước, lá non sau, những vùng lá được che bóng bởi cây khác vẫn còn giữ được màu xanh. Thiếu đạm, đầu cành bị khô, lá già sẽ rụng dần để lại cành trơ trụi, quả dễ rụng, năng suất thấp, chất lượng cà phê giảm.

– Thiếu lân: Triệu chứng thiếu lân thường xuất hiện rõ ở những lá già của cành mang nhiều quả. Lá có màu vàng chanh (thường xảy ra trong mùa thu), dần chuyển sang hồng, nếu thiếu nặng sẽ nổi màu đỏ xỉn đến nâu tím rồi chết. Sự chuyển màu ở lá bắt đầu từ đầu lá, sau lan dần ra toàn bộ lá, lá non có màu xanh tối, dễ rụng lá. Khi thiếu lân rễ cà phê kém phát triển, hóa gỗ yếu, hạn chế quá trình hình thành mầm hoa, số hoa ít, hoa nở không tập trung, tỷ lệ đậu quả kém, năng suất và chất lượng đều thấp.

– Thiếu kali: Trên lá xuất hiện các đốm hoặc sọc vàng hơi đỏ, sau chuyển thành nâu đen và đan dọc rìa lá, lan từ chóp lá trở xuống, mép lá trở vào sau đó lá rụng dần. lá rụng hàng loại để lại cành trơ trụi nếu gặp gió mùa hơi lạnh ở đầu mùa khô. Thiếu kali quả rụng nhiều, quả nhỏ, quả một nhân nhiều, hạt lép, năng suất và chất lượng thấp.

Bao Phân bón Miền Nam NPK có hàm lượng kali cao

– Thiếu can xi: Chóp lá cong không đều vào phía trong, cây yếu dễ đổ ngã, gãy cành, rễ kém phát triển nên dễ bị sâu bệnh tấn công.

– Thiếu magiê: Ban đầu các gân lá từ xanh sẫm chuyển thành các vệt màu xanh ôliu lan từ giữa lá ra phía ngoài. Xuất hiện những vệt vàng song song với gân chính, sau đó lan rộng ra. Vùng giữa các gân lá chuyển từ màu xanh ôliu sang xanh lá mạ rồi sang vàng và cuối cùng thành màu đồng thau, lá rụng nhiều, năng suất và chất lượng thấp. Thiếu magiê có thể là do đất thiếu magiê hoặc canh tác nhiều năm nhưng không bón phân có chứa Mg hoặc do bón quá nhiều Kali.

– Thiếu lưu huỳnh: Các chùm lá cà phê non trên cùng chuyển từ xanh sẫm sang màu vàng nhạt, đặc biệt xuất hiện trên lá non, rìa (mép) lá bị uốn cong, lá giòn, dễ gãy, dễ rách và khô từ ngoài mép vào trong lá. Các lá già bị rụng nhiều, chỉ còn các lá non có màu vàng nhạt, năng suất và chất lượng đều giảm. Thiếu lưu huỳnh thường xuất hiện rõ ở các cây kiến thiết cơ bản. Thiếu lưu huỳnh có thể do đất thiếu lưu huỳnh hoặc do chỉ bón các loại phân không có S.

– Thiếu kẽm: Lá nhỏ, hẹp bề ngang, hệ thống gân nổi trên nền lá xanh nhạt hoặc vàng. Chùm lá trên ngọn mọc sít nhau. Các chồi non phát triển chậm, không vươn ra được. Khi thiếu trầm trọng, lá bị chết và rụng. Thiếu kẽm làm cho cây cà phê không thể phát triển được, năng suất rất thấp dù có bón nhiều phân đa lượng.

– Thiếu Bo: Các chồi non bị chết, lá non ra như cái quạt, lá biến dạng, một bên mép lá ngắn lại làm cho lá cong queo, bản lá hẹp và dài, chóp lá có màu xanh ôliu hoặc xanh vàng. Thiếu bo làm số hoa ít, tỷ lệ đậu quả thấp, quả non rụng nhiều, năng suất và chất lượng thấp. Sự thiếu hoặc thừa bo có quan hệ chặt chẽ với hàm lượng canxi trong lá. Nếu canxi trong lá cao thì mức độ ngộ độc bo giảm, ngược lại nếu hàm lượng canxi thấp thì dù nồng độ bo thấp cây cũng có thể bị ngộ độc.

– Thiếu mangan: Các cặp lá trưởng thành trên đầu cành chuyển từ màu vàng sang xanh nhạt, hay từ xanh ô liu thành màu vàng có đốm trắng, lá rụng nhiều, Thiếu mangan dẫn tới năng suất thấp, chất lượng giảm.

Sản phẩm đang được sử dụng ở khu vực cao nguyên

• Bón phân cho cây cà phê:

5.1- Bón phân cho cà phê kiến thiết cơ bản:

– Lót khi trồng cho một hố gốc:

10-20 kg phân chuồng hữu cơ

0,5 – 1,0 kg vôi hoặc đôlômit

50-100 gram NPK 20-20-15+TE hoặc 16-16-8-9S+TE; 18-12-6+TE; 19-11-7+6S+TE.

– Bón thúc: Sử dụng phân NPK 16-16-8-9S+TE; NPK 20-20-15+TE; 15-15-15+TE bón với liều lượng sau:

+ Năm thứ nhất: 300-350 kg/ha
+ Năm thứ 2: 500-600 kg/ha
Lượng phân trên được chia ra làm 2-3 lần bón vào đầu, giữa và cuối mùa mưa.

Vào năm thứ 3 NPK bón theo tỷ lệ cà phê kinh doanh và cần bón phân hữu cơ với lượng 1-2 tấn/ha.

5.2- Bón phân cho cà phê kinh doanh:

Cà phê kinh doanh có nhu cầu kali và đạm cao hơn so với lân, ngoài ra, nó còn cần một lượng đáng kể các chất trung và vi lượng. Phân bón NPK 16-8-16+9S+TE và phân NPK có tỷ lệ N : P : K phù hợp, có hàm lượng lưu huỳnh và trung vi lượng cần thiết thích hợp với nhu cầu dinh dưỡng cà phê kinh doanh trong mùa mưa. Đối với vườn cà phê đạt năng suất từ 3-4 tấn nhân/ha, bón với liều lượng sau:

+ Đợt 1: bón phục hồi NPK  20-5-5+TE, 22-4-4+TE; hoặc các sản phẩm Phân bón Miền Nam cho mùa khô: 250-300kg/ha. Kết hợp khi tưới lần 1.

+ Đợt 2: (Bón đầu mùa mưa khoàng tháng 5-6): 500-600 kg/ha Phân bón Miền Nam loại NPK 16-16-8-9S+TE;  hoặc 18-12-6+TE; 19-11-7+6S+TE…

+ Đợt 3 (Bón giữa mùa mưa khoảng tháng 7-8): 700-800 kg/ha phân NPK: 16-8-16+9S+TE; 17-7-17+5S+TE; 18-5-18+4S+TE

+ Đợt 4 (Bón vào gần cuối mùa mưa, khoảng tháng 8-9): 600-700 kg/ha Phân bón Miền Nam NPK 17-5-19+5S+TE; 16-5-20+4S+TE.v.v…

Nếu năng suất vườn cà phê cao hơn mức 4 tấn nhân/ha thì nên bón tăng thêm từ 100-150 kg/ha ở mỗi vụ bón trong quy trình trên. Cứ mỗi hai năm thì bổ sung bón phân hữu cơ một lần.

Sau thu hoạch, sẽ tỉa bỏ những cành vô hiệu, tạo tán cân đối cho cây.

• Cách bón: 

Dóng thẳng tán lá xuống đất xới đất với chiều rộng 15-20 cm, chiều sâu khoảng 5-10 cm hay gọi là mở bồn, kết hợp vét bồn rồi rải phân đều quanh mép bồn; Lấp đất làm giảm thất thoát phân bón. Các tàn dư của cà phê như lá rụng, lá non do tỉa cành, vỏ quả cần được vùi lấp trả lại cho đất.

 Sưu tầm và biên soạn Ks Lê Minh Giang