Tác nhân gây bệnh:
Bệnh do nấm Puccinia spp., đây là nấm ký sinh bắt buộc. Có ba loài được ghi nhận đã gây ra bệnh rỉ trên bắp là: P. sorghi, P. polysora, P.purpurea. Nấm P. polysora thường gặp ở những vùng trồng bắp có nhiệt độ cao, như ở ĐBSCL, trong khi ở Miền Bắc VN, bệnh rỉ trên bắp có thể do loài !IP. sorghi!i
Đốm rỉ thường là các hạ-bào-quần (uredosores) của nấm bệnh. Nấm bệnh được lan truyền qua hạt và xác cây bệnh.
Triệu chứng:
Cả hai mặt lá có nhiều đốm tròn nhỏ hoặc hơi dài, nhô lên, màu nâu vàng hoặc hơi đỏ (do tập hợp của các hạ-bào-tử), hoặc có màu nâu đen (do tập hợp của các đông-bào-tử); xung quanh đốm có vành màu vàng; các đốm rỉ thường tập hợp thành từng đám dày.
Khi bị nhiểm bệnh sớm, cây con lùn, lá rụng sớm; khi bị nhiểm bệnh trễ, từ tượng trái trở về sau, thì bệnh không gây hại đáng kể. Bệnh thường thấy vào giai đoạn trổ cờ.
Phòng trừ:
– Cày phơi đất và vệ sinh đồng ruộng. Chọn giống ngắn ngày và nên gieo sớm.
– Dùng giống kháng bệnh: hiện nay, các giống bắp ngọt lai có khả năng kháng được bệnh; giống Ganga 5 được ghi nhận là tương đối chống bệnh. Tính kháng hàng ngang (đa gen) ở các giống bắp là một đặc tính tốt giúp bắp kháng được bệnh trong nhiều năm. Các nghiên cứu về dịch bệnh cũng được chú ý nhằm bảo vệ tính kháng bệnh của cây bắp.
– Khử hạt rất hiệu quả, như ngâm hạt trong nước nóng 52-54 độ C trong 5-10 phút trước khi gieo hoặc trộn hạt với thuốc khử hạt trong khi tồn trữ và ngay trước khi gieo.
– Phun thuốc bảo vệ lá non, như Dithane, Zineb, Mancozeb, Tilt, Benlate hoặc Copper Zinc.
Chu trình:
Ở vùng nhiệt đới, loài P. polysora có thể tấn công liên tục cây bắp và một số ký chủ phụ bằng hạ-bào-tử (uredospores). Trái lại, loài P. sorghi cần có giai đoạn trải qua đông trên cây ký chủ phụ, ở dạng đãm-bào-tử; và đến mùa xuân sẽ phóng thích ra dạng tú-bào-tử (aecidiospores), còn gọi là bào-tử-xuân, rồi tiếp tục xâm nhiểm vào cây bắp.
Hạ-bào-tử có màu nâu vàng, hình cầu hoặc hình trứng, kích thước: 21-30 x 24-33 micron. Đông-bào-tử gồm hai tế bào, màu nâu vàng, hình trứng dài hơi thắt lại ở vách ngăn giữa hai tế bào, kích thước: 14-25 x 28-46 micron.
Tư vấn kĩ thuật: 0933.067.033