Từ xa xưa đến nay, Cây ngô thuộc nhóm cây trồng không còn xa lạ gì với đối bà con nông dân. Trong vòng đời sinh trưởng và phát triển, nếu không có biện pháp canh tác tốt thì ngô rất dễ bị nhiễm bệnh, trong đó không thể không kể tới bệnh đốm lá ngô, gây thiệt hại kinh tế không hề nhỏ cho bà con nông dân. Qua bài viết này chúng tôi xin chia sẻ cho bà con trồng ngô một số kinh nghiệm xác định triệu chứng gây bệnh đốm lá ngô trên đồng ruộng, từ đó có những biện pháp phòng trừ bệnh đốm lá ngô kịp thời và hiệu quả.
1. Triệu chứng của bệnh đốm lá ngô
Bệnh đốm lá lớn và đốm lá nhỏ gây hại trên ngô có triệu chứng gây bệnh khác nhau, tuy nhiên cả 2 bệnh này đều xuất hiện, gây hại chủ yếu ở phiến lá và ở bắp hạt.
1.1. Triệu chứng của bệnh đốm lá nhỏ
– Bệnh đốm lá nhỏ có vết bệnh điển hình là dạng hình tròn hoặc bầu dục nhỏ, kích thước cỡ hạt vừng, màu nâu hoặc ở giữa hơi xám, có viền nâu đỏ, nhiều khi vết bệnh có quầng vàng.
Hình ảnh: Triệu chứng bệnh đốm lá nhỏ ngô
1.2. Triệu chứng của bệnh đốm lá lớn trên cây ngô
Hình ảnh: Triệu chứng bệnh đốm lá lớn ở ngô
– Vết bệnh điển hình có dạng dài, sọc lớn (có thể dài 5 – 10cm), không có quầng vàng. Nhiều vết bệnh có thể liên kết nối tiếp với nhau làm cho lá dễ khô táp.
– Trên vết bệnh có lớp mốc đen khi trời ẩm (là cành bào tử phân sinh và bào tử phân sinh của nấm).
2. Nguyên nhân gây bệnh đốm lá trên cây ngô
2.1. Tác nhân gây bệnh đốm lá trên cây ngô
– Bệnh đốm lá nhỏ trên ngô do nấm Bipolaris maydis gây ra.
– Bệnh đốm lá lớn trên ngô do nấm Exserohilum turcicum gây ra.
2.2. Đặc điểm hình thái của các nấm gây bệnh đốm lá trên cây ngô
Hình ảnh: Nấm gây bệnh đốm lá nhỏ ngô
– Nấm Bipolaris maydis (bệnh đốm lá nhỏ): Có bào tử phân sinh hình thoi, hơi cong, đa bào. Thường có khoảng 5 – 8 ngăn ngang. Có màu vàng nâu nhạt.
Hình ảnh: Nấm gây bệnh đốm lá lớn trên ngô
– Nấm Exserohilum turcicum (bệnh đốm lá lớn): Bào tử phân sinh hình thoi, tương đối thẳng, ít khi cong. Phần lớn có từ 4 – 6 ngăn màu nâu vàng.
2.3. Đặc điểm sinh học của các nấm gây bệnh đốm lá trên cây ngô
– Bệnh đốm lá nhỏ do nấm Bipolaris maydis gây ra:
+ Bào tử phân sinh hình thành trong khoảng nhiệt độ: 20 – 30ºC.
+ Bào tử nảy nầm trong ngưỡng nhiệt độ rộng. Nhưng thích hợp nhất ở ngưỡng 26 – 32ºC.
+ Bào tử phân sinh nấm Bipolaris maydis có sức chịu đựng khá với điều kiện khô (bám trên hạt giống có thể bảo tồn được hàng năm).
+ Sợi nấm sinh trưởng được trong khoảng nhiệt độ: 28 – 30ºC.
– Bệnh đốm lá lớn do nấm Exserohilum turcicum gây ra:
+ Nấm sinh trưởng thích hợp nhất ở khoảng nhiệt độ 28 – 30 độ C.
3. Đặc điểm phát sinh phát, triển bệnh đốm lá gây hại trên cây ngô
– Bệnh đốm lá nói chung đều phát sinh, phát triển mạnh trong điều kiện nhiệt độ tương đối cao, mưa nhiều nên bệnh thường tăng nhanh ở giai đoạn cây đã lớn, đặc biệt là từ khi cây ngô có cờ trở đi.
– Tuy nhiên, trong những điều kiện cây ngô sinh trưởng kém, thời tiết bất lợi, cây mọc chậm, bệnh đều có thể phát sinh phá hại sớm và nhiều hơn ngay từ giai đoạn đầu sinh trưởng khi cây ngô có khoảng 2 – 3 lá cho đến khi ngô chín.
– Bệnh đốm lá lớn: thường phát sinh muộn hơn bệnh đốm lá nhỏ. Thường ít xuất hiện ở giai đoạn đầu sinh trưởng khi cây ngô có khoảng 3 – 5 lá. Phần lớn bệnh tập chung ở giai đoạn ngô 7 – 8 lá đến các giai đoạn về sau.
– Bệnh đốm lá ngô phát sinh mạnh và gây hại rõ rệt ở những khu vực thâm canh kém, cây sinh trưởng kém.
– Bệnh đốm lá ngô lây lan bằng bào tử phân sinh, xâm nhập qua lỗ khí hoặc có thể trực tiếp qua biểu bì.
– Bệnh đốm lá ngô lây lan nhanh bằng bào tử phân sinh tồn tại trên hạt giống và sợi nấm trong tàn tư lá cây ở đất.
– Các giống ngô nhập nội và những giống ngô lai thường bị nhiễm bệnh tương đối nhiều.
4. Biện pháp phòng trừ bệnh đốm lá trên cây ngô
– Phòng trừ bệnh đốm lá ngô trước hết phải chú trọng đến biện pháp thâm canh. Có biện pháp kỹ thuật trồng, chăm sóc và bón phân ngô hiệu quả sẽ giúp cho cây ngô sinh trưởng phát triển tốt, tăng sức chống chịu nhờ đó đảm bảo cho cây ít bị bệnh và hạn chế tác hại của nấm bệnh.
– Một trong những kỹ thuật thâm canh ngô hiệu quả đó là việc chọn đất thích hợp để trồng ngô, cày bừa kỹ, vùi tàn dư lá bệnh còn sót lại xuống lớp đất sâu để diệt nguồn bệnh tồn tại trên lá cũ, thực hiện gieo trồng đúng thời vụ để cây mọc đều và nhanh, cây phát triển tốt.
– Sử dụng nguồn giống sạch bệnh, trước khi gieo trồng cần xử lý hạt giống kỹ càng. Hạt ngô trước khi gieo trồng cần được xử lý bằng thuốc trừ nấm TMTD 3kg/tấn hạt. Bắp hạt sau khi thu hoạch cần được sấy khô, đặc biệt là đối với bắp để làm giống cho vụ sau.
– Luân canh với cây trồng nước để hạn chế mầm bệnh.
– Lựa chọn loại phân bón cho ngô phù hợp, cũng như sử dung lượng phân bón đầy đủ và cân đối. Giúp ngô sinh trưởng phát triển tốt, tăng sức đề kháng, hạn chế nhiễm bệnh.
– Cung cấp đầy đủ nước, chủ động tưới tiêu nước hợp lý. Không để ruộng ngập úng, tăng khả năng nhiễm bệnh.
– Biện pháp hóa học (Phun vào thời kỳ cây nhỏ 3 – 4 lá, hoặc 7 – 8 la và trước khi trỗ cờ): Boocdo, Tilt, Benlat C, Dithane M45.
CẦN TƯ VẤN KỸ THUẬT LIÊN QUAN ĐẾN NẤM BỆNH HẠI VÀ QUY TRÌNH KỸ THUẬT VỀ CÂY TRỒNG
XIN MỜI BÀ CON GỌI ĐIỆN THOẠI VỀ SỐ 0982.427.033
